Diễn biến thời tiết vụ Đông Xuân 2016 – 2017 ở phía Bắc nền nhiệt độ liên tục ấm áp cao hơn mọi năm, kèm thêm những đợt mưa ẩm, ánh sáng yếu,… rất dễ dẫn đến bệnh đạo ôn bùng phát

1. Nguyên nhân gây bệnh:

         Bệnh đạo ôn thường xảy ra trong giai đoạn lúa đẻ nhánh, làm đòng, chín sáp, chín sữa, đỏ đuôi, thậm chí cả trước khi lúa chín. Bệnh thường phát triển mạnh khi trời nhiều mây, ánh sáng trong ngày yếu, có mưa, sương đêm, ẩm độ không khí trên cao, nhiệt độ từ 20 – 30 độ C. Ngoài ra, biện pháp canh tác không phù hợp như gieo cấy quá dày hoặc bón thừa đạm, cây lúa yếu ớt, tạo ra tiểu khí hậu thuận lợi cho lúa bị bệnh.

2. Triệu chứng và cách nhận biết bệnh đạo ôn:

2.1. Đạo ôn lá: Khi lúa bị nhiễm bệnh ở giai đoạn mạ - đẻ nhánh, bệnh hại chủ yếu trên lá (gọi là đạo ôn lá hay cháy lá). Lúc đầu vết bệnh chỉ nhỏ như đầu mũi kim, mầu xám xanh sau chuyển sang nâu, rồi lan rộng dần ra thành hình thoi, xung quanh màu nâu đậm, giữa màu xám trắng, bệnh nặng gây cháy lá lúa.

2.2. Đạo ôn cổ bông: nấm bệnh còn tấn công trên cổ bông (gọi là đạo ôn cổ bông, gié), vết bệnh trên cổ bông lúa lúc đầu màu xám xanh, sau chuyển dần sang nâu, nâu đậm. Nếu ẩm độ không khí cao, chỗ vết bệnh sẽ mọc một lớp nấm mốc màu xám xanh, làm bông lúa, gié lúa dễ bị gẫy xuống dẫn đến hạt lúa bị lép, lửng, nếu nặng thành dịch dẫn đến mất mùa.

3. Sự phát tán nguy hiểm của bệnh đạo ôn cổ bông hại lúa:

Một vết bệnh đạo ôn đặc trưng trong một đêm gặp điều kiện thuận lợi có thể sản sinh ra 4 - 5 nghìn bào tử nấm và có thể kéo dài từ 10 đến 15 ngày, bào tử nấm phát tán nhờ gió, nhờ ẩm độ (giọt sương) xâm hại vào phiến lá, cổ bông, gié bông lúa và cứ sau 4 đến 5 ngày lại xuất hiện vết mới, chính vì vậy bệnh đạo ôn có khả năng phát triển theo cấp số nhân chuyển thành dịch gây mất mùa trên diện rộng.

4. Biện pháp phòng trừ: Để phòng trừ bệnh đạo ôn, bà con cần áp dụng các biện pháp tổng hợp:

• Vệ sinh đồng ruộng, các tàn dư lúa chét, cỏ dại của vụ trước. Gieo cấy ở mật độ vừa phải.

• Theo dõi chặt chẽ diễn biến của thời tiết trên các chương trình dự báo thời tiết của đài báo, thăm đồng thường xuyên tạo thế chủ động phòng trừ đạo ôn hiệu quả.

• Bón phân cân đối giữa đạm, lân và kali. Không bón quá nhiều phân đạm, nhất là thời kỳ cuối đẻ nhánh, trước và sau trổ (có nơi nông dân còn gọi là bón đón đòng), đặc biệt bỏ hẳn việc bón đạm để nuôi hạt.

• Bà con cần kiểm tra ruộng lúa thường xuyên để kịp thời phát hiện và có biện pháp phòng trị bệnh kịp thời. Nếu thấy ruộng bị bệnh, mà thời tiết đang phù hợp cho bệnh (trời lạnh, đêm và sáng sớm có nhiều sương mù, hoặc trời có mưa nhỏ xen kẽ, ban ngày trời âm u, ít nắng,...) thì phải ngưng bón đạm, không để ruộng bị khô nước và tiến hành phun thuốc phòng bệnh kịp thời.

• Sử dụng thuốc hóa học đặc hiệu để phun phòng trừ bệnh đạo ôn, phun phòng trừ bệnh đạo ôn cổ bông trước khi lúa trổ 5-7 ngày và phun lần 2 sau khi lúa trổ 10 ngày những ruộng bị nặng tiếp tục phun lại lần 3. Dùng bình phun có bec tia nhỏ để phun, lượng nước thuốc phải đủ theo hướng dẫn (bà con lưu ý trước khi phun xem kỹ hướng dẫn trên bao bì thuốc của nhà sản xuất). Sau khi phun thuốc gặp mưa to cần phải phun lại.

         Chúc bà con một vụ mùa bội thu!